Moet een nieuw franchiseconcept uniek zijn?
Wat maakt een goed concept tot een kansrijk franchiseconcept? Als we met mensen praten die een franchiseconcept willen ontwikkelen, merken we dat het niet altijd helder is waarom een goed concept niet vanzelfsprekend een kansrijk franchiseconcept oplevert. Men heeft bijvoorbeeld een aantal jaren een eigen, succesvolle onderneming. De resultaten en reacties van klanten tonen aan dat het concept voorziet in een behoefte. De onderneming is klaar voor de volgende stap en wil groeien door middel van franchising. Kan het concept nu 1-op-1 naar een kansrijk franchiseconcept worden overgezet?
Om antwoord op deze vraag te kunnen geven, zou iedere (toekomstige) franchisegever zich de volgende vragen moeten stellen: Wat maakt mijn concept zo uniek dat een franchisenemer bereid is en in staat is om voor het gebruik van mijn concept vergoedingen te betalen? Met andere woorden: welke meerwaarde biedt mijn concept voor een ondernemer, waardoor samenwerking aantrekkelijker is dan het ongebonden zelfstandig ondernemerschap? En biedt het huidige concept voor de franchisegever voldoende mogelijkheden om het via franchising winstgevend te exploiteren? Geldt dit ook op de lange termijn?
De meerwaarde van een franchiseconcept voor een franchisenemer wordt o.a. bepaald door:
- De uniekheid, eigentijdsheid, originaliteit, uitstraling en creativiteit van het concept (in termen van onder andere het assortiment van producten en/of diensten).
- De naamsbekendheid en de consumentenvoorkeur van/voor het concept.
- De toegang tot waardevolle kennis, resources, netwerken e.d. via het concept.
- De kwaliteit van het door de franchisegever aangeboden dienstenpakket.
- De te realiseren schaalvoordelen op het gebied van inkoop, marketing, automatisering, e.d.
- Het bewezen succes van de formule volgens geteste processen, procedures en werkwijzen.
Bij bestaande ondernemingen kan meerwaarde bijvoorbeeld liggen in de naamsbekendheid of de consumentenvoorkeur voor het product of de dienst. Daardoor is de franchisenemer als het ware ‘verzekerd’ van de vraag naar zijn product en/of dienst. Dit zijn aspecten die meerwaarde bieden aan de ‘voorkant’ van het franchiseconcept. Meerwaarde kan ook aan de ‘achterkant’ (de backoffice) van het franchiseconcept worden gerealiseerd. Inkoopkracht, centrale automatisering en logistieke coördinatie zijn hiervan bekende voorbeelden. In toenemende mate zijn het dan ook de ondersteunende diensten van de franchisegever die het verschil kunnen maken. Franchising beperkt zich immers al lang niet meer tot de distributieketen van goederen. Bij bijvoorbeeld concepten in de dienstverlening kan zeker zo goed meerwaarde tot stand komen. Zo kan een backoffice de administratieve afhandeling voor haar rekening nemen of kunnen daar nieuwe diensten worden ontwikkeld. In de backoffice gaat het vooral om het optimaliseren van processen en werkwijzen en van de inzet van middelen en capaciteiten. Deze optimalisatie vertaalt zich in efficiency voordelen en kostenbesparing voor de franchisenemer, welke hij als ongebonden zelfstandige niet kan realiseren.
Een (toekomstige) franchisegever moet nagaan of franchising inderdaad bij zijn concept past. Een lange termijnvisie is hierbij van belang. Een leuk concept gezien door de bril van de klant en door de bril van de franchisenemer is niet voldoende. Een franchisegever moet ervoor zorgen dat hij voldoende inkomsten kan genereren. Enkel en alleen de fee-inkomsten zijn vaak niet voldoende. Om tot een gezonde exploitatie van de franchisegeversorganisatie te komen, moeten de fee-inkomsten meestal worden aangevuld. Bijvoorbeeld met inkomsten uit de distributiemarges (bij doorverkoop van de handelsgoederen aan de franchisenemers). Andere ketens verdienen geld door de verhuur van onroerend goed aan de franchisenemer. Met name in de dienstverlening – waar de stroom aan handelsgoederen ontbreekt – is het vaak moeilijk om tot een winstgevende exploitatie te komen. Terwijl de franchisenemers een uitgebreid pakket aan ondersteuning verwachten.
Kortom, op de vraag of een nieuw franchiseconcept uniek moet zijn, kan bevestigend worden geantwoord. Dat betekent niet dat er geen vergelijkbare concepten in de markt actief mogen zijn. De uniekheid van een franchiseconcept kan zich immers in vele aspecten uiten. Bij voorkeur heeft een franchiseconcept meerdere unieke aspecten tegelijk. De mogelijkheden om deze te creëren, zijn uitgebreider dan ze op het eerste gezicht lijken. De uniekheid levert een belangrijke bijdrage aan de meerwaarde van het franchiseconcept, wat uiteindelijk het verdienmodel van zowel franchisenemer als van franchisegever ten goede komt en aantrekkelijk maakt, nu en in de toekomst.
