Wat is franchise?

“Franchise is een hechte vorm van samenwerking tussen juridisch zelfstandige ondernemers, de franchisegever en de franchisenemer, die onder gebruikmaking van een gemeenschappelijke naam en met een uniforme uitstraling producten en diensten aanbieden aan afnemers.” Zo luidt de officiële formulering van de Nederlandse Franchise Vereniging (NFV).
Kort samengevat komt het er bij franchise op neer dat een zelfstandig ondernemer, de franchisenemer, een zakelijke overeenkomst aangaat met een franchise organisatie, de franchisegever. Tegen betaling kan de franchisenemer gebruik maken van de handelsnaam van de franchisegever. Het is belangrijk daarbij te melden dat de franchisenemer volledig voor eigen rekening en risico opereert.

Welke vormen van franchise zijn mogelijk?

Hard franchise: in geval van hard franchise gelden harde, gedetailleerde afspraken over vrijwel de gehele bedrijfsvoering. Zaken als het winkelconcept, het assortiment, de inkoop en de marketing bepaald de franchisegever. Hard franchise is de meest voorkomende vorm van franchise.

Soft franchise: in tegenstelling tot hard franchise is soft franchise voor de franchisenemer vrijblijvender. De franchisenemer heeft binnen bepaalde kaders meer speelruimte en keuzevrijheid over zaken als het te voeren assortiment en de inkoop. Het risico bestaat hierdoor wel dat de formule een beetje verwatert als iedere ondernemer gebruik maakt van deze keuzevrijheid.

De meeste grote franchiseformules hebben naast franchisevestigingen ook eigen vestigingen. Het aantal eigen vestigingen verschilt per formule.

Voor- en nadelen van franchise

Franchise heeft zowel voor de franchisegever als voor de franchisenemer voor- en nadelen. Omdat de belangen van de franchisegever verschillen van die van de franchisenemer worden de voor- en nadelen voor iedere partij apart beschreven.

Voordelen voor de franchisenemer:

• gebruikmaken van een bekende en succesvolle formule, je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden;
• de franchisenemer verkrijgt het alleenrecht om de handelsnaam in een bepaald gebied te exploiteren;
• direct bij de start een beproefd product- of dienstenpakket aanbieden;
• kostenvoordeel doordat een aantal activiteiten, waaronder marketing, assortimentsbepaling en inkoop, centraal geregeld wordt;
• franchisegever is verantwoordelijk voor het onderhoud van de formule;
• begeleiding en advies bij ondernemerschap.

Nadelen voor de franchisenemer:

• franchisenemer moet zich aanpassen aan de richtlijnen en procedures van de franchisegever;
• minder vrijheid vergeleken met het ongebonden ondernemerschap;
• het ondernemersrisico ligt volledig bij de franchisenemer.

Voordelen voor de franchisegever:

• snelle groei mogelijk;
• laag kapitaalbeslag;
• beperkt risico doordat franchisenemer voor eigen rekening en risico opereert;
• lokale marketinginspanning en betrokkenheid.

Nadelen voor de franchisegever:

• succes van de formule hangt af van de kwaliteiten van de franchisenemer;
• in plaats van een directieve sturing, een meer motiverende sturing van het verkoopkanaal.